علی فروغی | خادم امیر المومنین؛ علیه السلام

احمد گلستانی گفته است:

۴-لفظ «قوموا عنّی» خلاف عادت و اخلاق آنحضرت صلى الله علیه وآله وسلم می‌باشد، کسی که رحمت للعالمین است و خداوند در وصف وی می‌فرماید: {وَلَوْ کُنْتَ فَظًّا غَلِیظَ الْقَلْبِ لَانْفَضُّوا مِنْ حَوْلِکَ} [آل عمران: 159]؛ چگونه اصحابش را از محفل خارج می‌کند.

تحقیقی پیرامون حدیث قرطاس، تألیف: احمد گلستانی، ناشر: سایت عقیده (ص: 7)

نقد و بررسی:

ردیه اول: ای کاش آقایان ابتدا کتب خود را مطالعه میکردند تا متوسل به این لاطائلات نشوند! آقایا اهل سنت بر اساس این روایت حکم فقهی استخراج نموده اند! و به این نتیجه رسیده اند که مریض میتواند افرادی اطراف او هستند را بیرون کند!

ابن بطال گفته است:

فیه من الفقه أن المریض إذا اشتد به المرض أنه یجوز أن یقول لزوره قوموا عنى ویأمرهم بالخروج لینفرد بألطافه ویمرضه من یخف علیه مباشرته له من أهله وذوى رحمة، ولا یعد ذلک جفاء على الزائرین بل الجفاء منهم طول الجلوس عند المریض إذا اشتد مرضه، والصواب لهم تخفیف القعود عنده وترک إحراجه وأذاه، وقد تقدم فى کتاب العلم فى باب کتابه العلم وسیأتى فى کتاب الاعتصام فى باب النهى على التحریم إلا بما یعرف إباحتع إن شاء الله تعالى.

شرح صحیح البخارى لابن بطال، المؤلف: ابن بطال أبو الحسن علی بن خلف بن عبد الملک (المتوفى: 449هـ)، دار النشر: مکتبة الرشد - السعودیة، الریاض، الطبعة: الثانیة، 1423هـ - 2003م (9/ 386)

ردیه دوم: حدیث قرطاس با رحمة للعالمین بودن رسول الله «صلی الله علیه و آله» و آیه مذکور هیچ تنافی و تضادی ندارد! و استدلال به تضاد و تنافی بین این دو برای فرار از حقیقت و برای دفاع از آبروی نداشته صحابه کمال جهل است! زیرا در برخی مواقع باید در راه خدا با غضب و شدت کاری را انجام داد! و با مهربانی رفتار کردن باعث تعطیل شدن حق میشود!

نظام الدین نیشابوری اعتراف نموده است:

وهاهنا دقیقة هی أن اللین والرفق إنما یجوز إذا لم یفض إلى إهمال حق من حقوق الله ولهذا أمر بالغلظة فی قوله: یا أَیُّهَا النَّبِیُّ جاهِدِ الْکُفَّارَ وَالْمُنافِقِینَ وَاغْلُظْ عَلَیْهِمْ [التحریم: 9] وقال فی إقامة حد الزنا: وَلا تَأْخُذْکُمْ بِهِما رَأْفَةٌ فِی دِینِ اللَّهِ إِنْ کُنْتُمْ تُؤْمِنُونَ بِاللَّهِ وَالْیَوْمِ الْآخِرِ [النور: 2] ومثله أَذِلَّةٍ عَلَى الْمُؤْمِنِینَ أَعِزَّةٍ عَلَى الْکافِرِینَ [المائدة: 54] أَشِدَّاءُ عَلَى الْکُفَّارِ رُحَماءُ بَیْنَهُمْ [الفتح: 29] فیعلم من المدح على اللین فی موضع ومن الأمر بالغلظة فی موضع آخر أن الفضیلة فی الوسط وهو استعمال کل شیء فی موضعه.

تفسیر النیسابوری = غرائب القرآن ورغائب الفرقان، المؤلف: نظام الدین الحسن بن محمد بن حسین القمی النیسابوری (المتوفى: 850هـ)، الناشر: دار الکتب العلمیه – بیروت، الطبعة: الأولى - 1416 هـ (2/ 293)

همچنین در کتب اهل سنت آمده است که عده ای از زنان به عمر بن خطاب گفتند: (قلن انت أَغْلَظُ وَأَفَظُّ مِنْ رَسُولِ اللَّهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَیْهِ وَسَلَّمَ)؛ علمای اهل سنت گفته اند در اینجا اگر لفظ اغلظ و افظ را بر افعل تفضیل و مفاضله بگیریم یعنی مقداری در رسول الله «صلی الله علیه و آله» غلظت وجود دارد! آیا این با آیه مذکور تنافی ندارد؟ علمای اهل سنت جوابی داده اند به این صورت:

قَالَ الْقَاضِی وَقَدْ یَصِحُّ حَمْلُهَا عَلَى الْمُفَاضَلَةِ وَأَنَّ الْقَدْرَ الَّذِی مِنْهَا فِی النَّبِیِّ صَلَّى اللَّهُ عَلَیْهِ وَسَلَّمَ هُوَ مَا کَانَ مِنْ إِغْلَاظِهِ عَلَى الْکَافِرِینَ وَالْمُنَافِقِینَ کَمَا قَالَ تَعَالَى جَاهِدِ الکفار والمنافقین واغلظ علیهم وَکَانَ یَغْضَبُ وَیُغْلِظُ عِنْدَ انْتَهَاکِ حُرُمَاتِ اللَّهِ تَعَالَى.

شرح النووی على مسلم، المؤلف: أبو زکریا محیی الدین یحیى بن شرف النووی (المتوفى: 676هـ)، الناشر: دار إحیاء التراث العربی – بیروت، الطبعة: الثانیة، 1392 (15/ 165)

همچنین در سایت اسلام ویب در پاسخ به سوال مطرح شده (آیا رسول الله «صلی الله علیه و آله» غضبناک میشدند)؛ آمده است:

فإن کان مرادک أنه صلى الله علیه وسلم لم یغضب قط فهذا غیر صحیح، فإن رسول الله صلى الله علیه وسلم بشر من البشر یرضى ویغضب, ولکنه صلى الله علیه وسلم کان أکمل الناس وأحسنهم خلقا، فکان غضبه لا یحمله على مجاوزة الحق، قال عبد الله بن عمرو ـ رضی الله عنه: کنت أکتب کل شیء أَسْمَعُهُ مِنْ رَسُولِ اللهِ صَلَّى اللهُ عَلَیْهِ وَسَلَّمَ أُرِیدُ حِفْظَهُ، فَنَهَتْنِی قُرَیْشٌ، فَقَالُوا: إِنَّکَ تَکْتُبُ کُلَّ شَیْءٍ تَسْمَعُهُ مِنْ رَسُولِ اللهِ صَلَّى اللهُ عَلَیْهِ وَسَلَّمَ، وَرَسُولُ اللهِ صَلَّى اللهُ عَلَیْهِ وَسَلَّمَ بَشَرٌ یَتَکَلَّمُ فِی الْغَضَبِ وَالرِّضَا، فَأَمْسَکْتُ عَنِ الْکِتَابِ، فَذَکَرْتُ ذَلِکَ لِرَسُولِ اللهِ صَلَّى اللهُ عَلَیْهِ وَسَلَّمَ؟ فَقَالَ: اکْتُبْ، فَوَالَّذِی نَفْسِی بِیَدِهِ مَا خَرَجَ مِنِّی إِلَّا حَقٌّ. رواه أحمد فی المسند وأبو داود فی السنن.

وکان صلى الله علیه وسلم لا ینتقم لنفسه قط، بل کان یحلم ویعفو ویصفح إلا أن یکون حق لله تعالى فینتقم لله عز وجل، قالت عائشة ـ رضی الله عنها: مَا ضَرَبَ رَسُولُ اللهِ صَلَّى اللهُ عَلَیْهِ وَسَلَّمَ بِیَدِهِ خَادِمًا لَهُ قَطُّ، وَلَا امْرَأَةً، وَلَا ضَرَبَ رَسُولُ اللهِ صَلَّى اللهُ عَلَیْهِ وَسَلَّمَ بِیَدِهِ شَیْئًا قَطُّ، إِلَّا أَنْ یُجَاهِدَ فِی سَبِیلِ اللهِ، وَلَا خُیِّرَ بَیْنَ أَمْرَیْنِ قَطُّ، إِلَّا کَانَ أَحَبَّهُمَا إِلَیْهِ أَیْسَرُهُمَا، حَتَّى یَکُونَ إِثْمًا، فَإِذَا کَانَ إِثْمًا کَانَ أَبْعَدَ النَّاسِ مِنَ الْإِثْمِ، وَلَا انْتَقَمَ لِنَفْسِهِ مِنْ شَیْءٍ یُؤْتَى إِلَیْهِ، حَتَّى تُنْتَهَکَ حُرُمَاتُ اللهِ عَزَّ وَجَلَّ.

وأمثلة غضبه لله تعالى ولو على أقرب الأقربین کثیرة جدا....

وفی طائفة کثیرة من الأخبار حاصلها أنه صلى الله علیه وسلم کان یغضب لکنه ما کان یغضب إلا بحق ولا یتصرف فی غضبه إلا بمقتضى الحق ولا ینتقم لنفسه، وإنما ینتقم لله عز وجل.

https://www.islamweb.net/ar/fatwa/172943/

عایشه می گوید : هرگز پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله برای خودش عصبانی نشد تا از کسی انتقام بگیرد ، مگر این که چیزی برای خداوند باشد که در آن صورت برای خدا خشمگین می شد و انتقام می گرفت .

بر اساس این مطالب دانسته میشود که رسول الله «صلی الله علیه و آله» هنگامی که حق زیر پا قرار میگرفت غضبناک شده و برخورد میکردند! و در داستان قرطاس نیز حق توسط صحابه کرام آقایان پایمال شده و به رسول الله «صلی الله علیه و آله» توهین شد! لذا پیامبر اکرم صحابه «صلی الله علیه و آله» را از کنار خود بیرون راند! که این بیرون  راندن نوعی از غضب ایشان است در هنگام پایمال شدن حق! و مضافا اینکه این کار پیامبر نشان میدهد ایشان با این عمل صحابه موافق نبودند! و این کار صحابه اشتباه بوده است! اگر رسول الله «صلی الله علیه و آله» کاری نمیکرد آقایان میگفتند چرا هیچ کاری نکرد! و هیچ گونه مخالفتی از خویش نشان نداد! هنگامی هم که ایشان مخالفت خویش را بروز و نشان داده اند آقایان متوسل به این حرف های باطل میشوند!